Een Nederlandse Louis Seize contra-bakbarometer van een zeldzame kwaliteit Door: Marco Fontijn. Een kenmerkend voorbeeld van een typisch Nederlands stuk antiek is zonder enige twijfel de bakbarometer. 'Barometers' in het algemeen vormen een nog relatief onontdekt en bijzonder interessant verzamelgebied, antieke barometers zijn er dan ook in werkelijk de meest uiteenlopende soorten en modellen. Alhoewel al deze verschillende verschijningsvormen stuk voor stuk vaak uitermate boeiend zijn, is het opvallend dat ik als barometerspecialist telkens weer merk dat bij veel mensen de meeste aandacht toch altijd onwillekeurig uitgaat naar de Nederlandse bakbarometer. Niet geheel onbegrijpelijk overigens, want als bijna geen ander antiek object slaagt dit bijzondere instrument er namelijk in om uiterlijke schoonheid te koppelen aan degelijkheid en functionaliteit.
Foto 1: Een Nederlandse contra-bakbarometer, gesigneerd F. Boggia te Leyden, circa 1790-1800. Bij de eerste bakbarometers was er nog slechts sprake van één enkele kwikbuis. Pas rond 1765 verschenen de eerste bakbarometers die de enkele buis van 'Torricelli' combineerden met de contrabuis van Huygens. Toen rond 1780 voor dit type barometer één lange, rechthoekige glasdeur geplaatst werd, ontstond geleidelijk aan het model bakbarometer dat vandaag de dag bij de meeste mensen het bekendst is. Het is dit bekende en meest geliefde model bakbarometer waar ik me in dit artikel toe zal beperken, met een wel heel fraai exemplaar als sprekend voorbeeld. De hier bedoelde contra-bakbarometers werden gemaakt tot aan het einde van het tijdperk van de Nederlandse bakbarometer, dat zo omstreeks het midden van de negentiende eeuw aanbrak. Deze contra-bakbarometers werden in een aantal verschillende stijlen vervaardigd. Bij de vroegste exemplaren bespeuren we hier en daar eerst nog enkele Louis Quinze kenmerken. De stijlzuivere Louis Seize exemplaren van voor ca. 1800 zijn het zeldzaamst. Het meest voorkomend zijn daarentegen de contra-bakbarometers die tussen ca. 1800 en ca. 1825 gemaakt werden, in een combinatie van Louis Seize en empire. Na ca. 1825 nam de kwaliteit in het algemeen snel af en was het vooral meer van hetzelfde. De exemplaren met Louis Seize en empire kenmerken, die ook toen nog gemaakt werden, missen de uitstraling van de vroegere exemplaren. Van de eveneens in deze periode gemaakte biedermeier exemplaren zijn er gelukkig nog enkele beslist wel de moeite van het bekijken waard. Ondanks deze verschillende stijlen is er toch steeds sprake van een aantal onveranderd blijvende, algemene kenmerken. Vrijwel altijd zijn de kasten gemaakt van mahoniehout. Ook werd de kast altijd bekroond door een timpaan, meestal open en voorzien van een vaas, maar ook wel gesloten. Een ander gemeenschappelijk kenmerk zijn de twee van vorm aan elkaar gelijke schaalplaten. Op de linker schaalplaat bevindt zich dan de signatuur van de maker, de schaalverdeling van de barometer en onderaan een thermometer. En op de rechter schaalplaat staat de schaalverdeling voor de contrabuis, waarvan de buizen langs de buitenzijde van de twee platen zijn geplaatst. De allermooiste exemplaren werden vervaardigd in de periode tussen ca. 1790 en ca. 1815, met als absoluut hoogtepunt mijns inziens het laatste decennium van de achttiende eeuw. Ik was dan ook bijzonder verheugd toen ik onlangs een wel heel fraai voorbeeld van een dergelijke achttiende-eeuwse contra-bakbarometer aan onze verkoopcollectie kon toevoegen. | Deze bijzonder fraaie, stijlzuivere Louis Seize barometer straalt in alle opzichten topkwaliteit en een eersteklas vakmanschap uit. Opmerkelijk genoeg wordt de maker van dit instrument, F. Boggia uit Leiden, in geen van de standaardwerken over barometers vermeld. In niets doet deze barometer namelijk onder voor het werk van gerenommeerde barometermakers als bijvoorbeeld Wast en Reballio. De productie van deze maker zal om de een of andere onduidelijke reden beperkt zijn gebleven, want andere exemplaren van zijn hand zijn mij niet bekend. Uitgebreid speurwerk in het Leidse gemeentearchief leverde helaas ook geen nadere gegevens op omtrent deze absolute vakman. Foto 2: Close-up opname van de verzilverde messing schaalplaten van de contra-bakbarometer van F. Boggia.
Foto 3: Een Nederlandse contra-bakbarometer, gesigneerd Cetti en Stopanni & Comp. Amsterdam, circa 1800-1810. Zowel de centrumbuis als de contrabuis heeft een verdeling in Engelse duimen, gecombineerd met de z.g. '36-schaal'. De centrumbuis heeft tevens een verdeling in Rijnlandse duimen. De vergroting van de contrabuis is 1:10. De kwikthermometer heeft schalen in graden Fahrenheit en Réaumur. Achter het reservoirkapje zit een 'prinsendoos' verborgen, een palmhouten reservoir waarvan het hout poreus genoeg is om de luchtdrukschommelingen door te laten. Het inwendige van de 'prinsendoos' is zo geconstrueerd dat hiermee een nulpuntcorrectie wordt verkregen. Al met al hebben we hier te maken met een bijzonder luxueus uitgevoerd exemplaar, dat als vrijwel geen ander goed laat zien tot welke bijzondere prestaties sommige barometermakers aan het einde van de achttiende eeuw in staat waren. Het aanbod van antieke contra-bakbarometers is zeer klein en vaak ook nog van een bedroevende kwaliteit. Kopieën, vervalsingen en combinaties van nieuw met oud zijn meer regel dan uitzondering. Dit volledig authentieke en in perfecte staat verkerende pronkstuk is dan ook beslist een verademing te noemen. Marco Fontijn |
Een nederlandse Louis Seize CONTRA-BAKBAROMETER van een zeldzame kwaliteit. (2024)
Top Articles
Inside Look: The Leaked Photos Of Mikayla Campinos
Fortnite Aim Guide (Aim Assist, Improve Aim, Aim Map)
11 beste sites voor Word-labelsjablonen (2024) [GRATIS]
Antisis City/Antisis City Gym
The Largest Banks - How to Transfer Money With Only Card Number and CVV (2024)
Jackerman Mothers Warmth Part 3
His Lost Lycan Luna Chapter 5
Paris 2024: Kellie Harrington has 'no more mountains' as double Olympic champion retires
Health Benefits of Guava
Ribbit Woodbine
Irving Hac
Conduent Connect Feps Login
Zürich Stadion Letzigrund detailed interactive seating plan with seat & row numbers | Sitzplan Saalplan with Sitzplatz & Reihen Nummerierung
Belly Dump Trailers For Sale On Craigslist
Rhinotimes
Nene25 Sports
Bahsid Mclean Uncensored Photo
Baywatch 2017 123Movies
Razor Edge Gotti Pitbull Price
Ess.compass Associate Login
How Much You Should Be Tipping For Beauty Services - American Beauty Institute
Ibukunore
Kringloopwinkel Second Sale Roosendaal - Leemstraat 4e
Understanding Gestalt Principles: Definition and Examples
800-695-2780
Obituaries, 2001 | El Paso County, TXGenWeb
Delta Math Login With Google
Kamzz Llc
Home Auctions - Real Estate Auctions
Ellafeet.official
Bt33Nhn
Minecraft Jar Google Drive
Sedano's Supermarkets Expands to Orlando - Sedano's Supermarkets
Raisya Crow on LinkedIn: Breckie Hill Shower Video viral Cucumber Leaks VIDEO
Click to watch full…
Top 25 E-Commerce Companies Using FedEx
11301 Lakeline Blvd Parkline Plaza Ctr Ste 150
Tedit Calamity
Nina Flowers
Gregory (Five Nights at Freddy's)
Luciane Buchanan Bio, Wiki, Age, Husband, Net Worth, Actress
Uc Davis Tech Management Minor
The Average Amount of Calories in a Poke Bowl | Grubby's Poke
2000 Ford F-150 for sale - Scottsdale, AZ - craigslist
Rheumatoid Arthritis Statpearls
Washington Craigslist Housing
Game Akin To Bingo Nyt
Craigslist Cars And Trucks For Sale By Owner Indianapolis
Free Carnival-themed Google Slides & PowerPoint templates
Thrift Stores In Burlingame Ca
Syrie Funeral Home Obituary
Kindlerso
Latest Posts
Article information
Author: Horacio Brakus JD
Last Updated:
Views: 5312
Rating: 4 / 5 (51 voted)
Reviews: 82% of readers found this page helpful
Author information
Name: Horacio Brakus JD
Birthday: 1999-08-21
Address: Apt. 524 43384 Minnie Prairie, South Edda, MA 62804
Phone: +5931039998219
Job: Sales Strategist
Hobby: Sculling, Kitesurfing, Orienteering, Painting, Computer programming, Creative writing, Scuba diving
Introduction: My name is Horacio Brakus JD, I am a lively, splendid, jolly, vivacious, vast, cheerful, agreeable person who loves writing and wants to share my knowledge and understanding with you.